به گزارش شریان نیوز، هفته گذشته، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، با برگزاری رزمایش بزرگ محمد رسولالله(ص) 4 در پهنهای به مساحت بیش از 200 هزار کیلومتر مربع در منطقه عمومی جنوب شرق کشور، اقتدار خود را به جهانیان ثابت کرد.
روابط ترکیه و گروه تروریستی جبهه النصره در سوریه با تحولات زیادی همراه بوده است و گاه شاهد حمایت همه جانبه ترکیه از این گروه بوده و گاه تا اختلاف و قطع روابط پیش رفته است در نتیجه هنوز سرنوشت این روابط جای سوال دارد.
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم به نقل از روزنامه السفیر، پس از روابط طولانی مدت ترکیه با جبهه النصره که تحت تاثیر تحولات سوریه و محاسبات پیچیده آن با فراز و نشیب زیادی همراه بود، اکنون ترکیه برگه طلاق را برای جبهه النصره رو کرده است که البته کار آسانی نیست و نمی تواند در کوتاه مدت انجام شود.
مخالفت النصره با طرحهای سیاسی ترکیه
اما النصره به خوبی می داند که پس از دخالت مستقیم ترکیه در شمال حلب دیگر نمی تواند نقش گذشته برای خود حفظ کند به ویژه اینکه از آن پس اختلاف با طرح های سیاسی ترکیه کاملا نمود یافت.
پیش از اینکه ترکیه برگه طلاق از النصره را برای این گروه رو کند، روابط دو طرف به مدت چهار سال در دوران طلایی قرار داشت و شامل روابط امنیتی و نظامی بود . در این سال ها آنکارا به توان خود برای رام کردن بیشتر گروههای تحت حمایت خود از جمله النصره امیدوار بود و تلاش داشت این گروهها به یک «ارتش در سایه » برای آن تبدیل شوند که بتواند از آن برای تحقق اقدامات خاص استفاده کند.
ناکامی تلاشهای قطر برای متقاعد کردن النصره به اطاعت از ترکیه
اما جبهه النصره همواره از اینکه نقش یک همسر مطیع را ایفا کند، خودداری می کرد در نتیجه تمام تلاش های آنکارا و برخی میانجی ها از جمله قطر برای پایان دادن به سرپیچی النصره و بازگرداندن آن به اطاعت از ترکیه ناکام ماند، بنابراین در این شرایط چاره ای جز جاری کردن «مغضوب ترین حلال ها» یا همان طلاق وجود نداشت زیرا این عدم تمکین النصره از ترکیه به نافرمانی از آن تبدیل شده بود و تا اختلاف ریشه ای در دو سطح سیاسی و نظامی پیش رفته بود.
مخالفت النصره با قبول قیمومیت ترکیه
النصره از زمان تاسیس خود به عنوان یک شاخه از داعش تلاش کرد این معادله را تقویت کند که دریافت حمایت از سوی آنکارا به معنی قبول قیمومیت مورد نظر ترکیه نیست.
النصره متوجه شد که ترکیه سخت در تلاش است که از آن فقط به عنوان یک ابزار بهره برداری کند و این موضوعی است که ابومحمد الجولانی سرکرده این گروه بر آن تاکید کرد و اظهارات او در اواخر سال 2012 با عنوان «اهالی شام جان ما قربان شما» کاملا بیانگر مخالفت با قیمومیت ترکیه بود.
وی در اظهارات خود آشکارا به تلاش های مداوم برخی واسطه ها برای ملحق کردن النصره به قیمومیت ترکیه اشاره کرد و این تلاش ها را ناکام برشمرد.
در سال 2013 تا اواخر 2014 روابط النصره و آنکارا مبتنی بر ادامه حمایت لوجستیکی و تسلیحاتی در نبردها علیه ارتش سوریه بود اما با بروز نشانه های نارضایتی آنکارا از نافرمانی النصره این وضعیت تغییر کرد.
دستگیری یکی از سرکردگان النصره توسط ترکیه
مسئولان ترکیه در نوامبر 2013 یکی از سرکردگان سرشناس النصره به نام عبدالله خالدی را که یک تبعه سعودی بود به دلیل نداشتن گذرنامه، دستگیر کردند که این اقدام پیام روشنی به النصره بود با این مضمون که نافرمانی از خواست ترکیه بهای امنیتی دارد که دامنگیر رهبران این گروه می شود.
به نظر می رسد انتخاب شخصی مانند الخالدی برای ارسال پیام به النصره تصادفی نبود بلکه دلایل متعددی داشت که مهم ترین آن این بود که الخالدی که یک سرکرده سرشناس النصره بود که در توئیتر شهرت زیادی داشت، مرتکبحماقتی شد که از نظر ترکیه به معنی نادیده گرفتن خطوط قرمز بود، زیرا وی در اوج حملات رسانه ای علیه ارتش سوریه اعتراف کرد که النصره بمب های شیمیایی در اختیار دارد.
آنچه خشم مقامات ترک را دو چندان کرد اینکه این اعتراف فقط چند هفته پس از رسوایی آزادی 12 عضو النصره از سوی ترکیه رخ داد، حال آنکه این افراد به اتهام حمل گاز ساردین و هنگام قاچاق آن به سوریه از سوی ترکیه دستگیر شده بودند و رسانه ها روی این موضوع تمرکز داشتند.
به هر حال هرچند ترکیه در نیمه نخست سال 2014 النصره را یک گروه تروریستی برشمرد اما این توصیف فقط روی کاغذ بود و بر روابط دو طرف هیچ تاثیری نداشت
در شرایطی که ترور سفیر روسیه و حالا بر عهده گرفتن آن از سوی جیش الفتح تیتر اخبار رسانههای مختلف جهان را به خود اختصاص داده است، تحلیلهای متفاوتی در خصوص ریشهها و علل اقدام تروریستی آنکارا و قتل نماینده مسکو در این کشور از سوی کارشناسان سیاسی و بینالمللی ارائه میشود.
یکی از سناریوهای محتمل در حادثه تروریستی دوشنبه شب آنکارا ارتباط گروه های تکفیری با این عملیات ترور در ترکیه بود. سناریویی که شب گذشته با اطلاعیه جبهه فتح الشام (شاخهای از القاعده در سوریه) به واقعیت تبدیل شد.
این در حالی است که حالا یک سوال ذهن اغلب مخاطبان را به خود مشغول میکند و آن این مسئله است که در این زمان که انجام این عملیات در راستای حمایت از تروریست های حلب اثبات شده است چرا باید این اتفاق در ترکیه و چرا باید سفیر روسیه به عنوان هدف انتخاب شود؟
کارشناسان معتقدند در نظر گرفتن گروه فتح الشام به عنوان پشت پرده انجام عملیات ترور در آنکارا میتواند به عنوان کدی برای اعمال فشار به آنکارا تلقی شود. انتخاب ترکیه برای انجام عملیات به دلیل انفعال ترک ها در کمک به تروریست های داخل حلب و تمایل آنها به مذاکره با ایران و روسیه بوده است.
تکفیری ها وسایر گروه های تروریستی با توجه به موقعیت تاکتیکی ترکیه در منطقه و اینکه ترک ها همواره به عنوان معبر و عقبه لجستیکی تروریست ها در سوریه به حساب میآیند بیشتر از اتحاد ترکیه با ارتش تروریستی آزاد انتظار داشتند که همچون سنوات گذشته ترکیه در تسلیح و کمک به تروریست های رادیکال سوریه برای اشغال و تسلط بر استان های شمالی این کشور کمک کند که نه تنها ترکیه در موضوع حلب به شکل میدانی دخالت نکرد بلکه وقتی با واکنش تند سوریه و متحدان این کشور روبه رو شد موضعی کاملا انفعالی را اتخاذ کرد که مطلوب تروریست ها نبود و در نهایت برای تهدید ترکیه اقدامی چون عملیات ترور اقای سفیر در آنکارا از سوی آنها رقم میخورد. عملیاتی که هم میتواند تهدید و هم حامل نوعی پیام برای ترک ها باشد که دست از همسویی و مذاکره با ایران و روسیه بردارد و تروریست های تکفیری را همچون قبل زیر چتر حمایتی خود نگه دارد.
اما در خصوص انتخاب سفیر روسیه نیز باید این موضوع را یادآور شد که انتخاب "آندری کارلوف" یک حرکت کاملا هوشمندانه و تاکتیکی برای اعمال فشار و ارسال پیامی روشن به روسیه و جامعه بین الملل بوده است. در مرحله اول اینکه تکفیری ها با انتخاب سفیر روسیه به دنبال ایجاد خدشه در مناسبات میان آنکارا و مسکو بوده که مطمئنا تکفیری ها با شناختی که از روحیه پوتین دارند با انجام این اقدام تروریستی به دنبال ایجاد شرایطی همچون وضعیت حاکم میان روسیه و ترکیه در دوران سقوط هواپیمای روسی بودند. از طرفی انجام چنین عملیاتی در خارج از میدان درگیری عراق و سوریه از سوی القاعده حامل پیامی واضح و روشن به روسیه و جامعه بین الملل بوده که از این پس باید منتظر اجرای عملیات های مختلفی در خارج از زمین درگیری و در کشورها و سطوح مختلف بود.
این در حالی است که برخی از ناظران مسائل بین الملل معتقدند با توجه به اینکه همزمان با اقدام تروریستی آنکارا عملیاتی در مرکز اسلامی زوریخ در سوییس انجام شده و همزمان با عملیات سوئیس یک عملیات تروریستی دیگر در برلین آلمان رخ داده است و گروه تروریستی داعش مسئولیت آن را برعهده گرفته میتوان به دنبال رده پای داعش در عملیات مسکو بود. گروه تروریستی داعش پیش از فرا رسیدن ایام کریسمس و در آغاز ژانویه در اطلاعیه ای که در رسانه های منتسب به خود منتش کرد شهروندان اروپایی را با انجام عملیات هایی متعدد تهدید کرد.
در آخر اگر بخواهیم تکفیری ها را به عنوان عاملان ترور آقای سفیر در آنکارا معرفی کنیم با ید اهداف آنها را تسویه حساب با ترک ها و روس ها و ارسال پیام برای تغییر زمین بازی از داخل خاک عراق و سوریه به جای جای جهان و تهدید ولادیمیر پوتین برای تغییر سیاست های اجرایی روسیه در قبال تروریست های سوریه عنوان کرد.
العالم: خبرگزاری آناتولی گزارش داد بازپرسهای ویژۀ ترکیه در حال تحقیق بر روی این موضوع هستند که چرا افسر پلیسی که به سفیر روسیه در آنکارا شلیک کرد و او را به قتل رساند، زنده دستگیر نشد.
بنا بر این گزارش، یافتههای اولیه حاکی از آن است که وی درحالیکه فریاد میزد: «نمیتوانید مرا زنده بازداشت کنید»، به افسران پلیس شلیک میکرد.
نیروهای پلیس ابتدا به پای او شلیک کردند اما او درحالیکه روی زمین افتاده بود و سینهخیز میرفت، همچنان به تیراندازی ادامه میداد.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه، نیز از این اقدام پلیس حمایت کرد.
اردوغان با اشاره به دو بمبگذاری در ماه جاری در مقابل ورزشگاه بشیکتاشِ استانبول، به خبرنگاران گفت: «گمانهزنیهایی دربارۀ اینکه چرا وی (قاتل سفیر روسیه) زنده دستگیر نشد وجود دارد. ببینید چه اتفاقی در بشیکتاش افتاد وقتی آنها سعی کردند عامل حمله را زنده دستگیر کنند.»
در آن 2 بمبگذاری، 44 نفر که بیشتر آنها از نیروهای پلیس بودند کشته شده و بیش از 150 تن زخمی شدند. در آن هنگام، عامل انتحاری زمانی که توسط پلیس محاصره شده بود، خود را منفجر کرد.
این تحقیقات در حالی صورت میگیرند که بنا بر گزارش رسانههای ترکیه، شمار افرادی که در ارتباط با ترور سفیر روسیه بازداشت شدهاند به 11 تن رسیده است.
آندری کارلوف، سفیر روسیه در ترکیه، دوشنبه شب (29 آذر) هنگام سخنرانی در مراسم افتتاحیۀ نمایشگاه عکسی در آنکارا، هدف حمله قرار گرفت و کشته شد. ضارب 22 ساله که مولود مرت آلتینتاش نام داشت، از نیروهای پلیس ضد شورش ترکیه بود که در این حادثه به ضرب گلوله کشته شد.
روسیه و ترکیه این حمله را تلاشی برای تخریب روابط دوجانبه میدانند.