به گزارش سرویس سیاسی جام نیـوز، پایگاه العربیه انگلیسی (Al-Arabiya) با انتشار گزارشی تحت عنوان "ترکیه و عراق متشنج شدند: خبرهایی بد برای ایران" به قلم تئودور کاراسیک، تحلیلگر جغرافیای سیاسی، به تحولات اخیر ترکیه و عراق پرداخته و آن را مخالف منافع منطقه ای ایران دانسته است.
در این گزارش آمده است: «وقایع هفته گذشته ترکیه و عراق، منطقه خاورمیانه و
فراتر از آن را لرزاند و می توان گفت که آنکارا و بغداد به مسیر جدیدی گام
نهاده اند که به احتمال زیاد بر ایران تاثیر گذار خواهد بود.»
کاراسیک، در ادامه این گزارش با اشاره به تحولات اخیر ترکیه و استعفای دواود اوغلو، از پیگیری رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور برای تغییر قانون اساسی ترکیه و افزایش قدرت و اختیارات رئیس جمهور سخن به میان آورده و می نویسد: «افزایش قدرت رئیس جمهور در ترکیه به صورت مستقیم بر سیاست خارجی آنکارا در رابطه با سوریه تاثیر گذار خواهد بود و این موضوع نهایتا بر منافع ایران اثر خواهد گذاشت.
با متمرکز شدن قدرت در دستان اردوغان، قطعا او با شدت بیشتری برای دستیابی به چشم انداز خود در رابطه با سوریه قدم خواهد برداشت. با توجه به اینکه اردوغان نقش عمده ای برای ترکیه در آینده سوریه و عراق قائل است، اقدامات او با منافع آشکار ایران در تاثیرگذاری بر سیاست های محلی و اقتصادی، در تضاد خواهد بود. این در حالی است که حتی در زمان حضور داود اوغلو نیز استراتژی جدید آنکارا و روابط تاکتیکی ترکیه با کشورهای شورای همکاری خلیج [فارس] در حال افزایش بوده است. حضور نظامی ترکیه در قطر نمونه ای از صف بندی ترکیه در کنار کشورهای پادشاهی شورای همکاری خلیج [فارس] است.»
کاراسیک، به تحولات عراق و اقدامات اخیر مقتدی صدر نیز اشاره کرده و آن را علیه منافع ایران در منطقه دانسته و عنوان می کند: «علت محبوبیت مقتدی صدر در حال حاضر، استدلال وی مبنی بر لزوم تشکیل دولت غیر فرقه ای و روی کار آمدن تکنوکرات ها در دولت حیدر العبادی است. به طور برجسته تر می توان گفت حمایت ها از رویکرد مقتدی صدر به علت آن است که به نظر می رسد او به دنبال اولویت دادن به اعراب در سیاست عراق است. به گفته یکی از مقامات شورای همکاری خلیج [فارس]، برخی از کشورهای شورای همکاری به دنبال تشویق عرب گرایی مقتدا صدر هستند.
این در حالی است که برخی مطبوعات علاقه مند هستند با توجه به اینکه مقتدی صدر زمان قابل توجهی را در ایران سپری کرده او را در اردوگاه تهران قرار دهند. اما قضیه به این سادگی نیست و نباید زیاد تند بروند. به نظر می رسد که صدر بیشتر به دنبال آن است که یک سیاستمدار عرب باشد تا یک رهبر مذهبی؛ واکنش شبه نظامیان شیعه به اقدامات صدر دلیلی محکم بر این موضوع است... شعارهای ضد ایرانی در زمان اشغال منطقه سبز توسط حامیان مقتدی صدر کاملا برجسته بود و این مسئله ایست که توان تهران برای حفظ دست نشانده های خود در عراق را زیر سئوال می برد.»
با وجود ارائه تحلیل های فوق از سوی کاراسیک، دیگر تحلیلگر العربیه "مجید رفیع زاده" در گزارشی تحت عنوان "ایران و مقتدی صدر اعتراضات عراق و درگیری های مذهبی را هدایت می کنند؟" از هماهنگی مقتدی صدر با ایران و سفر وی به تهران سخن به میان آورده است.
تحلیلگر العربیه با ادعای اینکه افزایش نقش آمریکا در عراق و بهبود روابط واشنگتن با دولت العبادی موجب نگرانی شدید تهران شده است، می نویسد: «بعید است که مقتدی صدر بدون هماهنگی رهبر ایران و ژنرال قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس، چنین اعتراضاتی را شکل داده باشد. ایران می تواند از طریق این اعتراضات، نفوذ قابل توجهی در عراق اعمال نماید.»
به گزارش مشرق، خبرگزاری روسی «اسپوتنیک» در گزارشی پیرامون رقابت کشورهای تولید کننده نفت عضو و غیر عضو اوپک چون ایران و روسیه با عربستان سعودی در به دست گرفتن بازار فروش نفت در آسیا نوشت: در بحبوحه برکناری «علی نعیمی» وزیر نفت عربستان سعودی، این کشور در حال از دست دادن تاج و تخت خود در عرصه تامین نفت خام به آسیا است و عمده دلیل آن نیز عملکرد بهتر ایران و روسیه است.
تحلیلگر روزنامه وال استریت ژورنال در این زمینه میگوید: «رقابت شدید از جانب کشورهایی چون ایران و روسیه تهدیدی علیه سلطه نفتی طولانیمدت عربستان سعودی در بازار کشورهایی چون چین، ژاپن و هند است.»
در این میان چین به عنوان بزرگترین وارد کننده نفت خام در آسیا، واردات نفت از روسیه را افزایش داده به طوریکه در سال 2016 واردات نفت این کشور از روسیه در سه ماهه اول سال جاری به 13 درصد رسیده است. این در حالی است که واردات نفت چین از عربستان سعودی از 15.9 درصد در سال گذشته میلادی اینک به 15 درصد رسیده است.
بر اساس این گزارش، عربستان در ژاپن نیز در حال از دست دادن بازار نفتی است به طوریکه واردات نفت خام ژاپن از عربستان سعودی نیز کاهش یافته و در حالیکه میزان واردات این ماده در مارس سال گذشته 37.6 درصد بود اینک به 33.7 در صد رسیده است. در مقابل بر اساس دادههای آماری دولتی سهم روسیه با افزایش یک درصدی به میزان 7.6 درصد رسیده است.
دیگر بازار بالقوه خطرناک برای عربستان سعودی، هند است. شرکت بزرگ نفتی دولتی «او. ای. او راس نفت» روسیه قصد دارد بهطور مرتب نفت خام تولید خود را به شرکت «اسار» دومین پالایشگاه بزرگ هند ارسال نماید. پالایشگاه هندی اسار 2000 ایستگاه گازی را نیز در اختیار دارد و قرار است خرید نفت از روسیه سال جاری صورت گیرد.
به نوشته اسپوتنیک، دیگر رقیب عربستان سعودی در آسیا ایران است به طوریکه «ژائو جیان» تحلیلگر نفتی چین در این زمینه گفت: «ایران به یقین تهدیدی علیه عربستان به ویژه در بازار آسیا است.» سخنانی که بر اساس دادههای دولتی نیز تایید شدند.
اینک واردات نفت کره جنوبی در سال 2016 از ایران از ابتدای سال جاری تا این تاریخ با افزایش دو برابری در مقایسه با سال 2015، به میزان 8.6 درصد رسیده است. در حالیکه سهم عربستان سعودی کاهش داشته است. ایران همچنین سهم نفتی خود در بازار هند را نیز افزایش داده است.